ترجمه کاوی
ترجمه کاوی کتابی است که تقریباً به‌تمامی مسائل نظری و عملی/تجربی ترجمه از زبان عربی و انگلیسی به فارسی می‌پردازد. یک نگاه به فهرست تفصیلی مندرجات، شاهد صدق این مدعاست.
«کاوی» پسوندی است زنده که در کلماتی چون ژرف‌کاوی، درون‌کاوی، داده‌کاوی، روان‌کاوی و مشهورتر و کهن‌تر از همه در «کنج‌کاوی» وجود دارد و همانند «پژوهی» است. کتاب دارای ۸ بخش و یک پیوست، شامل چندین نمونهٔ ترجمهٔ معاصر از عربی و انگلیسی همراه با متن اصلی آن‌هاست.
بخش اول، درآمد، مشتمل بر شش گفت‌وگو و یک نقد است. بخش دوم که اصلی‌ترین و بلندترین فصل این کتاب است «اصول و مسائل ترجمه» نام دارد و دارای نوزده زیربخش است از دانستن زبان مبدأ و مقصد گرفته تا عادات مترجمان. بخش سوم «تأثیر انس با ادبیات دیروز در ترجمه‌های امروز» است. بخش چهارم فرهنگ‌های دوزبانه در دو قرن اخیر (عربی- فارسی / انگلیسی- فارسی) و تشریح ساختار و معرفی ارزیابانهٔ ده‌ها فرهنگ است. بخش پنجم و ششم «نظرها و نکته» (۱) و (۲)، شامل بیان ۶۵ نظر و نکته از ترجمه پژوهان و مترجمان در زمینهٔ کلی‌ترین و ریزترین مسائل نظری و عملی ترجمه است. بخش هفتم واژه گزینی (جمعی وفردی) و از جمله حاوی ۳۰۰ واژهٔ نو ساخته از ۳ فرهنگستانی است که تا کنون در تاریخی هفتاد و پنج ساله در کشور ما فعال بوده و سومین آنها تاریخی ۲۰ ساله دارد و همچنان دایر است. بخش هشتم معرفی نمونه‌هایی از هزارسال ترجمه (عربی/ انگلیسی به فارسی) با احتوا بر اصل آن‌هاست.
نوشته‌هایی درباره‌ی «ترجمه کاوی»
شوق هنرمندانه‌ای به نام ترجمه
بهاءالدین خرمشاهی و تألیف کتاب ترجمه کاوی
نوشته سیامک عاقلی در باره این کتاب در روزنامه شرق چهاردهم فروردین ۱۳۹۱
هنر ترجمه نکردن
ویژگی مشترک همه اهل تحقیق و پژوهش که به دستاوردهایی رسیده‌اند، برخورداری از توجه و علاقه شورانگیز نسبت به مبحث مورد مطالعه و تحقیقشان بوده است. موقعی که در کندوکاو پیشینه این افراد می‌پردازیم، درمی‌یابیم که آنان در مقطعی از زندگی خود با محرکی روبه‌رو شده‌اند که سبب بیداری این توجه و علاقه نزد آنها شده است. توجه و علاقه مهم‌ترین عامل پیشرفت است. بسیاری از آنان، برای مثال، در دوران تحصیل بخت برخورداری از آموزگاری الهام‌بخش را داشته‌اند؛ آموزگاری که توانسته طعم خوش درس و مبحثی را به آنان بچشاند و از این طریق توجه و علاقه آنان را به آن موضوع جلب کند. رشد و پیشرفت، نتیجه کار مخدومانه است؛ کاری که برای خود کار انجام می‌گیرد؛ پول و شهرت و اعتبار علمی و اجتماعی و جایزه و جز این‌ها محصولات جانبی پویش برجستگان کامکار پرکارند و نه انگیزه آنها.
ادامه مطلب
